Cơ Hội Việc Làm tại Việt Nam 2025 – 2030: Ngành Nghề Nào Sẽ Bứt Phá?

Nhu cầu nhân lực dự báo tăng mạnh

Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM, năm 2025, thành phố dự kiến cần khoảng 310.000 – 330.000 lao động. Trong đó:

• Thương mại – dịch vụ: chiếm 67,7%,
• Công nghiệp – xây dựng: chiếm 31,8%,
• Nông – lâm – thủy sản: chỉ 0,5%.

Xét theo trình độ, lao động qua đào tạo chiếm tới 88,11%, gồm:

• Sơ cấp nghề: 34,61%
• Trung cấp: 20,14%
• Cao đẳng: 14,6%
• Đại học trở lên: 18,76%
• Lao động phổ thông: 11,89%

Điều này cho thấy yêu cầu ngày càng cao về chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp, đặt ra thử thách cho người lao động mới.

Bốn ngành công nghiệp trọng yếu gồm cơ khí, điện tử – công nghệ thông tin, chế biến lương thực – thực phẩm, hóa chất – nhựa – cao su dự kiến cần khoảng 65.100 – 69.300 lao động mỗi năm, chiếm 21% nhu cầu nhân lực công nghiệp. Trong khi đó, khối dịch vụ như tài chính – ngân hàng – bảo hiểm, giáo dục – đào tạo, du lịch, y tế, bất động sản, logistics – vận tải – kho bãi, thương mại, bưu chính – viễn thông cần tới 170.500 – 181.500 lao động/năm, chiếm 55% tổng nhu cầu.

Kinh tế số và công nghệ thông tin dẫn dắt

Theo Chiến lược quốc gia về chuyển đổi số, đến năm 2030, kinh tế số có thể chiếm tới 30% GDP. Điều này đồng nghĩa nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), an ninh mạng và thương mại điện tử sẽ tăng mạnh.

Một khảo sát của TopDev cho thấy, Việt Nam cần khoảng 500.000 lao động IT đến năm 2025 để đáp ứng nhu cầu thị trường. Số lượng việc làm CNTT dự kiến tăng thêm 30% trong vòng 5 năm tới, trong khi mức lương lập trình viên hiện dao động từ 1.100 – 3.000 USD/tháng, cao gấp nhiều lần thu nhập trung bình của thị trường lao động.

Năng lượng tái tạo và kinh tế xanh

Chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, ngành năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, hydrogen xanh) và kỹ thuật môi trường được dự báo tạo thêm hàng chục nghìn việc làm mới. Tuy chưa có con số thống kê chính thức, nhưng nhiều chuyên gia nhận định nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực này sẽ tăng 2 con số mỗi năm từ nay đến 2030, đặc biệt tập trung vào đội ngũ kỹ sư và quản lý dự án có trình độ quốc tế.

Logistics và chuỗi cung ứng toàn cầu

Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các tập đoàn đa quốc gia nhờ vị trí địa lý chiến lược. Theo Hiệp hội Logistics Việt Nam, đến năm 2030, cả nước sẽ cần khoảng 2,2 triệu nhân lực logistics, trong đó ít nhất 200.000 nhân lực chất lượng cao. Ngành này hiện duy trì tốc độ tăng trưởng 15 – 20%/năm, bao gồm các vị trí quản trị chuỗi cung ứng, vận tải đa phương thức và ứng dụng công nghệ số vào quản lý kho bãi.

Tài chính – Ngân hàng và Fintech

Sự bùng nổ thanh toán số và ngân hàng số đang định hình lại thị trường tài chính. Hiện có hơn 260 công ty Fintech hoạt động tại Việt Nam, bao phủ từ ví điện tử, thanh toán, blockchain đến quản trị tài sản. Các báo cáo dự báo nhu cầu nhân lực ngành Fintech sẽ tăng 8 – 9%/năm tới 2030.

Đáng chú ý, mức lương trung bình ngành Fintech hiện vào khoảng 1.115 USD/tháng, cao hơn so với thương mại điện tử (895 USD/tháng). Trong lĩnh vực ngân hàng, nhân lực cao cấp liên quan đến ngân hàng số và phân tích dữ liệu dự kiến tăng trưởng khoảng 20%/năm đến 2025, tạo ra cuộc cạnh tranh nhân lực gay gắt.

Y tế và chăm sóc sức khỏe

Với tốc độ già hóa dân số nhanh, ngành y tế – chăm sóc sức khỏe – công nghệ sinh học được dự báo cần bổ sung hàng trăm nghìn lao động trong giai đoạn 2025 – 2030. Ngoài bác sĩ, điều dưỡng, thị trường lao động còn thiếu hụt chuyên gia công nghệ y tế, dược phẩm sinh học và quản lý chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Nông nghiệp công nghệ cao và thực phẩm

Trong chiến lược an ninh lương thực và xuất khẩu, nông nghiệp công nghệ cao được kỳ vọng bứt phá mạnh. Các mô hình áp dụng IoT, AI, công nghệ chế biến sâu sẽ tạo thêm nhiều cơ hội cho kỹ sư nông nghiệp, chuyên gia phân tích dữ liệu, và quản lý chuỗi giá trị nông sản. Một số nghiên cứu dự báo nhu cầu nhân lực trong nông nghiệp công nghệ cao sẽ tăng 10 – 15%/năm đến 2030, đặc biệt ở các tỉnh đồng bằng và cao nguyên.

Yêu cầu cho người lao động

Cơ hội việc làm rộng mở, nhưng thách thức cũng không nhỏ. Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hiện có đến 70% lao động Việt Nam chưa qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật. Trong bối cảnh đó, yêu cầu về kỹ năng số, ngoại ngữ, và khả năng thích ứng liên ngành sẽ là chìa khóa để cạnh tranh.

Giai đoạn 2025 – 2030 sẽ là thời kỳ bản lề, khi nhiều ngành nghề mới trỗi dậy và định hình lại thị trường lao động Việt Nam. CNTT, năng lượng tái tạo, logistics, tài chính – fintech, y tế và nông nghiệp công nghệ cao sẽ là những lĩnh vực bứt phá, mang lại cơ hội lớn cho người lao động. Tuy nhiên, để tận dụng được “thời cơ vàng” này, cả doanh nghiệp lẫn người lao động cần đầu tư nghiêm túc vào đào tạo, nâng cấp kỹ năng, và nắm bắt xu thế toàn cầu.