AI trở thành tiêu chuẩn tuyển dụng: Ứng viên cần chuẩn bị gì?

AI – từ xu hướng đến tiêu chuẩn ngầm trong tuyển dụng

Một nghiên cứu của Cục Dự trữ Liên bang Atlanta cho thấy tỉ lệ tin tuyển dụng yêu cầu ít nhất một kỹ năng AI đã tăng từ 0,5% vào năm 2010 lên 1,7% vào năm 2024 – tương đương khoảng 628.000 tin việc làm. Riêng các vị trí yêu cầu trình độ cử nhân trở lên, tỉ lệ này cao hơn đáng kể: lên tới 4,7%.

Tại thị trường lao động Hoa Kỳ, mức tăng trưởng nhu cầu kỹ năng AI cũng rất mạnh. Theo Lightcast, nhu cầu nhân sự có kỹ năng AI tăng 20% chỉ trong năm 2023–2024, trong khi tỉ lệ đề cập đến "Generative AI" trong các tin tuyển dụng đã tăng gấp gần 4 lần, từ 0,05% lên 0,22%. Những con số này cho thấy AI đã không còn là lựa chọn, mà đang dần trở thành “chuẩn mực” tuyển dụng mới.

Doanh nghiệp “khát” AI – mức lương tăng vượt trội

Theo báo cáo của PwC, việc làm yêu cầu kỹ năng AI tăng 7,5% so với năm trước, dù tổng số tin tuyển dụng giảm 11,3%. Đồng thời, các vị trí có AI còn được hưởng mức lương cao hơn 56% so với vai trò tương đương không yêu cầu AI, tăng từ mức 25% của năm trước đó.

AI lan rộng mọi lĩnh vực – không chỉ dành cho ngành Công nghệ

Theo McKinsey, đến năm 2025, 78% tổ chức trên toàn cầu ứng dụng AI trong ít nhất một chức năng kinh doanh – tăng từ 55% chỉ một năm trước đó.

Tại Việt Nam và nhiều quốc gia, các bộ phận ứng dụng AI phổ biến nhất gồm:

• CNTT: quản trị hạ tầng, tăng cường bảo mật, dự đoán sự cố, tự động hóa quy trình.
  
• Marketing & Bán hàng: phân tích thị hiếu, dự đoán hành vi tiêu dùng, cá nhân hóa trải nghiệm, tối ưu chiến dịch quảng cáo.
  
• Ngân hàng & Tài chính: phát hiện gian lận, phân tích rủi ro, tư vấn tài chính cá nhân hóa, tự động hóa giao dịch.
  
• Vận hành & Dịch vụ khách hàng: chatbot, hệ thống tự động chăm sóc khách hàng, phân loại và xử lý yêu cầu.

Khoảng trống kỹ năng – thách thức đối với người lao động

Một bài nghiên cứu từ arXiv nhận định rằng đối với các vị trí AI và các ngành xanh (green jobs), mức độ ưu tiên kỹ năng đang vượt qua bằng cấp truyền thống: nhu cầu kỹ năng tăng 21%, trong khi việc yêu cầu bằng cấp giảm 15%. Mức thưởng cho kỹ năng AI còn cao hơn so với học vị PhD.

Thêm vào đó, các vai trò đòi hỏi sử dụng GenAI có mức yêu cầu kỹ năng tư duy cao hơn 36,7%, và kỹ năng xã hội (social skills) tăng 5,2% sau khi ChatGPT ra đời.

Ứng viên cần chuẩn bị gì để không bị bỏ lại phía sau?

Để trở thành lựa chọn hàng đầu trong mắt nhà tuyển dụng, ứng viên cần:

• Thành thạo công cụ AI tạo sinh như ChatGPT, Gemini, Copilot… để hỗ trợ công việc hàng ngày.
  
• Hiểu phân tích dữ liệu cơ bản, biết trực quan hóa và khai thác insight bằng AI.
  
• Chứng chỉ liên quan AI như Google AI, Microsoft AI Fundamentals, AWS Machine Learning, và các khóa học trực tuyến.
  
• Thực hành trong thực tế như tham gia dự án freelance hay hackathon để xây dựng portfolio.
  
• Phát triển kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giao tiếp, và sáng tạo – nâng cao hiệu quả kết hợp với AI trong công việc.

Kết luận: Đừng đứng ngoài cuộc chơi AI

Sự tăng trưởng mạnh mẽ nhu cầu kỹ năng AI và mức lương hấp dẫn cho thấy AI đã không chỉ là lợi thế, mà đang là tiêu chuẩn trong tuyển dụng. Những người không trang bị kỹ năng này sẽ khó cạnh tranh khi lĩnh vực tuyển dụng thay đổi nhanh như hiện nay. Thành thạo AI hôm nay chính là sự đầu tư cho nghề nghiệp của ngày mai - mở ra cơ hội và lợi thế lâu dài trong thị trường lao động đầy cạnh tranh.