Tái cấu trúc nhân sự: Động lực giúp doanh nghiệp Việt tăng sức cạnh tranh quốc tế

Xu hướng tái cấu trúc nhân sự đang diễn ra thế nào tại Việt Nam?

Giai đoạn hậu COVID-19 và làn sóng chuyển đổi số toàn cầu đã buộc nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam phải rà soát lại toàn bộ cơ cấu tổ chức. Theo thống kê từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trong 2 năm gần đây, hơn 60% doanh nghiệp quy mô vừa và lớn đã có sự thay đổi đáng kể về cấu trúc nhân sự, bao gồm:

• Tinh gọn bộ máy trung gian, giảm tầng nấc quản lý
  
• Áp dụng mô hình quản trị theo dự án, linh hoạt thay vì truyền thống
  
• Tăng cường tuyển dụng nhân sự chất lượng cao ở các vị trí chiến lược
  
• Đẩy mạnh đào tạo nội bộ và phát triển năng lực đội ngũ
  

Các ngành như công nghệ thông tin, xuất khẩu, logistics, và sản xuất đang là những lĩnh vực đi đầu trong quá trình tái cấu trúc nhân sự.

Chính phủ Việt Nam định hướng gì về nguồn nhân lực?

Theo Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021–2030 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Việt Nam xác định phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, là một trong ba đột phá chiến lược.

Trong đó, có một số chính sách đáng chú ý:

• Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nêu rõ: “Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực nội tại thông qua tái cấu trúc tổ chức và nâng cao chất lượng nhân lực”.
  
• Quyết định 1446/QĐ-TTg ngày 30/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” cũng đặt trọng tâm vào năng lực con người, kỹ năng số và khả năng thích ứng với môi trường làm việc toàn cầu.
  
• Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội triển khai đề án “Nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho lực lượng lao động” hướng đến mục tiêu đến năm 2025 có ít nhất 70% lao động qua đào tạo.
  

Tái cấu trúc nhân sự có thể mang lại điều gì?

Theo ông Nguyễn Hữu Cường – chuyên gia tư vấn tái cấu trúc doanh nghiệp, Giám đốc điều hành Công ty Tư vấn Quản trị NHT, quá trình tái cấu trúc nhân sự không chỉ đơn thuần là sa thải hay thay đổi vị trí. Đó là quá trình xây dựng lại hệ thống tổ chức một cách phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn, bao gồm cả yếu tố con người, quy trình và công nghệ hỗ trợ.

Một số lợi ích cụ thể bao gồm:

• Tăng hiệu quả vận hành: Giảm chồng chéo trong quản lý, rõ ràng trong phân quyền
  
• Nâng cao tính linh hoạt: Phù hợp với bối cảnh thị trường biến động liên tục
  
• Thu hút và giữ chân nhân tài: Cấu trúc hợp lý giúp nhân viên thấy được lộ trình phát triển rõ ràng
  
• Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế: Làm việc với đối tác nước ngoài yêu cầu doanh nghiệp phải có tổ chức bài bản, chuyên nghiệp
  

Doanh nghiệp Việt đang làm gì?

Một số doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã và đang triển khai tái cấu trúc nhân sự một cách bài bản:

1. Tập đoàn FPT

FPT chuyển đổi mô hình quản trị theo hướng "doanh nghiệp số", đẩy mạnh ứng dụng AI vào phân tích hiệu suất nhân sự và đề xuất quy hoạch nhân lực phù hợp.

2. VNG Corporation

VNG thực hiện chính sách phân lớp nhân sự theo khung năng lực và đánh giá định kỳ theo KPI thực tế, đồng thời áp dụng cơ chế thưởng linh hoạt nhằm giữ chân nhân tài.

3. Tổng Công ty May 10

Trong lĩnh vực sản xuất, May 10 triển khai mô hình đào tạo kép, phối hợp với các trường nghề để đào tạo công nhân có tay nghề cao, sẵn sàng thích ứng với thay đổi về công nghệ và yêu cầu sản xuất mới.

Những thách thức doanh nghiệp đang đối mặt

Dù có nhiều tiềm năng, nhưng quá trình tái cấu trúc nhân sự tại Việt Nam vẫn gặp một số khó khăn:

• Thiếu đội ngũ nhân sự cấp cao am hiểu chiến lược và quản trị hiện đại
  
• Tâm lý e ngại thay đổi từ cấp quản lý trung gian
  
• Chi phí đầu tư vào tái cấu trúc và đào tạo ban đầu khá lớn
  
• Thiếu sự đồng bộ giữa chiến lược nhân sự và chiến lược kinh doanh tổng thể
  

Giải pháp đề xuất

Để vượt qua các rào cản và tận dụng tối đa lợi ích từ tái cấu trúc nhân sự, doanh nghiệp Việt có thể cân nhắc các giải pháp sau:

1. Kết hợp chiến lược nhân sự với chiến lược kinh doanh tổng thể
   
2. Ứng dụng công nghệ vào quản trị nhân lực (Hệ thống ERP, phần mềm HRM, dữ liệu lớn...)
   
3. Tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để đào tạo nguồn nhân lực trẻ
   
4. Xây dựng lộ trình chuyển đổi rõ ràng và truyền thông nội bộ hiệu quả
   
5. Tận dụng các gói hỗ trợ, chương trình đào tạo từ Chính phủ và tổ chức quốc tế
   

Nhìn về phía trước

Trong thời đại toàn cầu hóa, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp không chỉ nằm ở sản phẩm hay công nghệ, mà ngày càng phụ thuộc vào chất lượng tổ chức và con người vận hành hệ thống đó. Tái cấu trúc nhân sự không phải là một lựa chọn, mà là điều kiện cần nếu doanh nghiệp Việt muốn bám trụ và phát triển lâu dài trên thị trường quốc tế.

Theo ông Phạm Minh Chính – Thủ tướng Chính phủ, tại Hội nghị phát triển kinh tế vùng năm 2024:

“Chất lượng nguồn nhân lực là nền tảng cho sức cạnh tranh quốc gia. Nhà nước khuyến khích và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình nâng cấp đội ngũ nhân sự.”